ابتلای یک نفر از هر ۴ نفر به اختلالات روان/ افزایش آمار اختلالات روانپزشکی پس از همه‌گیری کرونا

به گزارش پیام میهن خبر و به نقل از ایسنا، عوارض و علائم بیماری جسمی معمولا با چشم قابل دیدن و با حواس پنجگانه قابل درک است، اما علائم بیماری‌های روان، معمولا در عواطف، احساسات و رفتار فرد نفوذ پیدا می‌کند.
غفلت از سلامت روان در دنیای پرچالش امروز، تمامی ابعاد زندگی افراد را متاثر می سازد و بر روی طرز تفکر، احساس و نحوه تعامل انسان در هنگام رویارویی با وقایع زندگی، چگونگی مدیریت استرس، نحوه تعامل با دیگران و تصمیمات مهم زندگی، در هر مرحله از زندگی، اثرگذار است.
یکی از مهمترین عواملی که باعث می شود افراد نسبت به سلامت روان خود بی توجه باشند، انگ اجتماعیِ اختلالات روان در مراجعه به مشاور، روانشناس یا روانپزشک، است که نه تنها جامعه ایرانی، بلکه تمامی جوامع را دچار کرده است؛ از طرفی، پایین بودن سطح سواد سلامت مردم نیز منجر می شود که مقوله خودمراقبتی در حوزه سلامت روان، همچنان مورد غفلت واقع شود. درست است که در سال های اخیر انگ مراجعه به مشاور یا روانشناس تاحدودی کاهش یافته، اما هنوز هم این نگرش به قوت خود باقیست و سلامت روان جزو اولویت های زندگی مردم محسوب نمی شود.
با وجود عوامل استرس‌زای فراوانی که هر لحظه آماده شلیک به روانِ بی دفاع انسانهاست، زمان آن رسیده که مقوله پیشگیری در راس تصمیم گیری های کلان قرار گیرد و تمام بخش‌های کشور به نوعی در این زمینه نقش آفرینی کنند، زیرا این موضوع نه ‌تنها به بهبود کیفیت زندگی فردی کمک می‌کند، بلکه به تقویت بنیادهای اجتماعی و فرهنگی ما نیز می‌انجامد. با ارتقای سلامت روان، می‌توانیم دنیایی بسازیم که در آن همگان احساس امنیت، شادی و رضایت داشته باشند.
سلامت روان، موضوعی همه جانبه و فرابخشی است
دکتر محمد رضا شالبافان، روانپزشک و سرپرست دفتر سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد وزارت بهداشت با بیان اینکه سلامت روان، موضوعی همه جانبه و فرابخشی است، افزود: شرایط اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی در تمامی جوامع می‌تواند منشاء بروز آسیب‌های روانی در مردم باشد و در این زمینه، به غیر از وزارت بهداشت، تمامی نهادهای دولتی و غیردولتی نقش دارند.
او افزود: درست است که وزارت بهداشت متولی امر سلامت است، اما بخش اعظم مولفه‌های موثر بر سلامت خارج از حوزه وزارت بهداشت است و تلاش وزارت بهداشت برای تمرکز خدمت رسانی به منظور بهبود وضعیت سلامت روان و کاهش آسیب‌ها و پیشگیری و درمان بیماری‌ها است.
شالبافان با بیان اینکه در زمینه آمار ابتلا به بیماری‌های روانپزشکی، استانداردی مشخص نشده و حتی یک مورد از ابتلا به این بیماری‌ها باز هم قابل تامل است، گفت: هر درصدی از ابتلا، برای ما درصد بالایی محسوب می‌شود و نباید خود را به میزان خاصی از آمارها راضی کنیم؛ هدفگذاری ها باید به گونه ای باشد که با شیب مناسبی به سمت کاهش آسیب های روانی و اجتماعی پیش برویم.
لزوم ورود جدی تمام نهادها به حوزه کاهش آسیب‌های روان
شالبافان در ادامه افزود: با توجه به اینکه طبق آخرین آمارها در کشورمان، از هر چهار نفر، یک نفر به یکی از اختلالات روان مبتلاست، تمامی نهادها باید در حوزه کاهش آسیب های روان به طور جدی برنامه‌ریزی کرده و گام بردارند، زیرا دستیابی به اهداف کلان و سیاست های بالادستی در جامعه ای سالم محقق می شود.
افزایش آمار اختلالات روانپزشکی در دنیا پس از همه‌گیری کرونا
او با بیان اینکه افسردگی و اختلالات اضطرابی شایع ترین مشکلات سلامت روان در کشور محسوب می شوند، گذر از دوران همه گیری کووید۱۹ را یکی از عوامل زمینه ساز ناخوشی روان انسانها عنوان و تصریح کرد: پس از همه گیری کووید۱۹، اختلالات روانپزشکی در سراسر دنیا افزایش یافته که می تواند ناشی از تشدید مشکلات اجتماعی، اقتصادی، خانوادگی و فردی در این برهه از زمان باشد.
سه سطح ارایه خدمات روان در کشور
سرپرست دفتر سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد وزارت بهداشت با بیان اینکه انسان سالم محور توسعه پایدار است، بر لزوم توجه دولت‌ها به موضوع بهداشت روان مردم تاکید کرد و گفت: در این زمینه وزارت بهداشت جمهوری اسلامی ایران نیز در سه سطح به مشکلات روان ورود کرده که سطح یک مراکز جامع سلامت، سطح دوم مراکز درمان سرپایی سراج و سطح سوم بیمارستان های تخصصی روانپزشکی برای ارائه خدمات بستری است.
ارایه خدمت ۳۰۰۰ روانشناس در مراکز جامع سلامت
خدمات تخصصی سرپایی سلامت روان در ۱۰۶ مرکز سراج
شالبافان ادامه داد: حدود ۳ هزار روانشناس در مرکز جامع سلامت به مراجعان، خدمات سلامت روان ارائه می دهند. همچنین ۱۰۶ مرکز سراج در کشور داریم که خدمات تخصصی سرپایی سلامت روان ارائه می دهند.
لزوم توسعه خدمات مشاوره سلامت روان در کشور
او با تاکید براینکه خدمات سلامت روان باید در سطح کشور توسعه و ارتقا یابد، گفت: با توجه به آمار اختلالات روانی و گستره جغرافیایی کشور، توسعه خدمات مشاوره سلامت روان و افزایش دسترسی به این خدمات، الزامی است.
شالبافان با بیان اینکه خودمراقبتی یکی از جنبه‌های مهم پیشگیری از بیماری‌ها محسوب می‌شود که در زمینه سلامت روان و در مقابله با رویدادهای استرس زا، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است، ادامه داد: افراد می توانند سواد سلامت روان خود را با حضور در کارگاه‌های آموزشی معتبر توانمندسازی فردی و یا مراجعه به مشاور، غنی سازند. کتب و مقالات معتبر نیز نقش بسزایی در افزایش آگاهی نسبت به موضوعات سلامت محور دارند. رویارویی با حوادث استرس‌زا در زندگی روزمره غیرقابل اجتناب است، اما سازگاری بهینه با این رویدادها، بسیار بسیار اهمیت دارد؛ یکی از وظایف اصلی دفاتر سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد و مراکز وابسته به وزارت بهداشت نیز توانمند کردن افراد در رویارویی با موقعیت‌های استرس‌زای زندگی است.
اوبا اشاره به اهمیت سلامت روان در محیط کار به عنوان بخش اعظم روزمرگی افراد، تصریح کرد: شعار روز جهانی و هفته ملی سلامت روان در سال جاری، "اولویت امروز، سلامت روان در محیط کار" است و عمده‌ترین هدف در این هفته ارتقا و افزایش آگاهی و تغییر و اصلاح نگرش مردم نسبت به مسائل بهداشت روان است.
سلامت روان در محیط کار، زمینه ساز یک خانواده پرنشاط
شالبافان با بیان اینکه سلامت روان در محیط کار زمینه ساز سلامت روان و نشاط اعضای خانواده است، افزود: پیشگیری از ابتلا به اختلالات روانپزشکی بر درمان این اختلالات اولویت دارد؛ یعنی پیش از گرفتار شدن در دام استرس، اضطراب و افسردگی، باید بر نحوه توانمندسازی فردی آگاهی یابیم.
او گفت: محیط کاری ذاتا می‌تواند منشاء استرس باشد، اما آگاهی از نحوه مقابله با استرس های شغلی برای همه افراد، چه کارفرما و چه کارکنان، الزامی است. در این راستا، محتواهای آموزشی با رویکرد بومی‌سازی تهیه و در اختیار سازمان‌ها و مراکز قرار گرفته است.
این روانپزشک، تشخیص و مداخله زودهنگام اختلالات روان را در افزایش توانمندسازی مردم و ارتقای سطح سلامت روان جامعه، موثر دانست و اظهار کرد: نیمی از جمعیت جهان شاغل هستند و اکثرا، ساعات طولانی را در محیط کاری سپری می‌کنند. بنابراین محیط کاری باید امن، پرنشاط و آرامش بخش باشد. جامعه از افراد تشکیل شده و چنانچه سلامت روان تک تک اعضای جامعه تامین شود، به صورت زنجیره‌وار، سلامت روان جامعه تامین خواهد شد.
شالبافان با بیان اینکه سلامت روان کارکنان منجر به افزایش بهره‌وری محیط کار خواهد شد، گفت: همه ما مسئول سلامت روان خود و همکاران‌مان در محیط کاری هستیم و باید تلاش کنیم منبع ایجاد آسیب‌های روانی برای دیگران نباشیم. از سوی دیگر درصد بسیار زیادی از بار مالی سیستم‌ها، اعم از گردش مالی نامناسب و افت درآمدزایی، به دلیل کاهش عملکرد کارکنان و ناشی از مشکلات سلامت روان آنهاست.
سرپرست دفتر سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد وزارت بهداشت افزود: افراد باید نسبت به اهمیت سلامت روان خود حساس شوند و مانند بیماری‌های جسمی، اگر نیاز به درمان، کنترل و مداخله های تخصصی دارند، حتما به مشاور، روانشناس و روانپزشک مراجعه کنند. هرکسی ممکن است به دلایل متفاوت در هر دوره‌ای از زندگی، دچار اختلالات روان شود، اما باید نسبت به کنترل و درمان مشکلش هرچه سریع‌تر اقدام کند.